اجزای گیربکس اتوماتیک:
گیربکس اتوماتیک یکی از نوآوریهای مهم در صنعت خودرو است که به رانندگان امکان میدهد تا بدون نیاز به تعویض دنده به راحتی و با کمترین تلاش رانندگی کنند. این سیستم به طور خودکار دندهها را تغییر داده و بهینهترین نسبت دنده را بر اساس شرایط رانندگی و نیازهای موتور انتخاب میکند. در این مقاله، به بررسی اجزای اصلی گیربکس اتوماتیک و عملکرد آنها خواهیم پرداخت.
مبدل گشتاور
مبدل گشتاور یکی از اجزای کلیدی گیربکس اتوماتیک است که وظیفه انتقال قدرت از موتور به گیربکس را بر عهده دارد. این جزء به عنوان یک واسط بین موتور و گیربکس عمل میکند و به دو دلیل اصلی اهمیت دارد:
افزایش گشتاور: مبدل گشتاور با استفاده از سیالات و پرهها، گشتاور را افزایش میدهد و به خودرو اجازه میدهد که به آرامی و بدون نیاز به کلاچ حرکت کند.
جلوگیری از خاموش شدن موتور: این جزء باعث میشود که موتور در زمان توقف خودرو همچنان روشن بماند و از خاموش شدن آن جلوگیری کند.
سیستم هیدرولیک
سیستم هیدرولیک در گیربکس اتوماتیک برای کنترل دندهها و انتقال قدرت استفاده میشود. این سیستم شامل اجزای زیر است:
پمپ هیدرولیک: این پمپ مسئول تولید فشار هیدرولیک است که برای فعال کردن کلاچها و تغییر دندهها استفاده میشود.
شیرهای هیدرولیک: این شیرها جریان مایع هیدرولیک را کنترل میکنند و به سیستم اجازه میدهند تا دندهها را بر اساس نیاز تغییر دهد.
مخزن مایع هیدرولیک: این مخزن مایع هیدرولیک را ذخیره میکند و به سیستم اجازه میدهد تا در صورت نیاز از آن استفاده کند.
کلاچهای چند صفحهای
کلاچهای چند صفحهای در گیربکس اتوماتیک برای انتقال قدرت و تغییر دندهها استفاده میشوند. این کلاچها به صورت خودکار عمل میکنند و با استفاده از فشار هیدرولیک فعال میشوند. ویژگیهای این کلاچها عبارتند از:
عملکرد سریع: این کلاچها به سرعت و با دقت بالا دندهها را تغییر میدهند.
کاهش اصطکاک: طراحی خاص آنها باعث کاهش اصطکاک و افزایش کارایی میشود.
دندهها و چرخ دندهها
گیربکس اتوماتیک شامل مجموعهای از دندهها و چرخ دندهها است که برای تغییر نسبت دنده و تنظیم سرعت و گشتاور خودرو استفاده میشوند. این اجزا به گونهای طراحی شدهاند که به راحتی بتوانند در برابر فشار و حرارت مقاومت کنند.
نسبت دنده: نسبت دندهها تعیین میکند که چگونه قدرت از موتور به چرخها منتقل میشود و بر روی سرعت و شتاب خودرو تأثیر میگذارد.
چرخ دندههای سیارهای: این نوع چرخ دندهها در بسیاری از گیربکسهای اتوماتیک استفاده میشوند و به کاهش اندازه و وزن گیربکس کمک میکنند.
مدار کنترل الکترونیکی
مدار کنترل الکترونیکی مسئول کنترل عملکرد گیربکس است و با استفاده از سنسورها و کامپیوترها، دندهها را بر اساس شرایط رانندگی و نیازهای موتور تغییر میدهد. این مدار شامل:
سنسورهای سرعت: این سنسورها سرعت خودرو را اندازهگیری میکنند و اطلاعات را به مدار کنترل ارسال میکنند.
سنسورهای دور موتور: این سنسورها دور موتور را کنترل میکنند و به مدار اجازه میدهند تا دنده مناسب را انتخاب کند.
سنسورها
سنسورهای مختلفی در گیربکس اتوماتیک وجود دارند که اطلاعاتی مانند سرعت خودرو، دور موتور و فشار هیدرولیک را جمعآوری میکنند. این اطلاعات به مدار کنترل ارسال میشود تا دندهها به طور بهینه تغییر کنند.
سنسور فشار: این سنسور فشار هیدرولیک را اندازهگیری میکند و به مدار کنترل کمک میکند تا دندهها را به طور صحیح تغییر دهد.
سنسور دما: این سنسور دمای مایع هیدرولیک را کنترل میکند و از overheating جلوگیری میکند.
سیستم خنککننده
سیستم خنککننده در گیربکس اتوماتیک برای جلوگیری از overheating و حفظ کارایی گیربکس طراحی شده است. این سیستم معمولاً شامل رادیاتورهای کوچک است که مایع هیدرولیک را خنک میکند. این کار به افزایش عمر گیربکس و جلوگیری از آسیبهای ناشی از حرارت کمک میکند.
راههای افزایش عمر اجزای گیربکس اتوماتیک
گیربکس اتوماتیک یکی از پیچیدهترین و حساسترین اجزای خودرو است که نگهداری صحیح از آن، نقش مهمی در افزایش طول عمر و کارایی خودرو دارد. با رعایت برخی نکات ساده، میتوان عمر مفید گیربکس اتوماتیک را به طور قابل توجهی افزایش داد.
نکات مهم برای افزایش عمر اجزای گیربکس اتوماتیک:
تعویض به موقع روغن گیربکس: روغن گیربکس نقش روانکاری و خنککنندگی را ایفا میکند. تعویض به موقع روغن و استفاده از روغن با کیفیت، از سایش قطعات جلوگیری کرده و عمر گیربکس را افزایش میدهد.
رانندگی نرم و ملایم: از شتابگیری و ترمزگیریهای ناگهانی و شدید خودداری کنید. همچنین، از نگه داشتن پا روی پدال کلاچ در خودروهای اتوماتیک خودداری کنید.
گرم کردن خودرو قبل از حرکت: قبل از حرکت با خودرو، چند دقیقهای اجازه دهید تا موتور و روغن گیربکس گرم شوند. این کار باعث کاهش سایش قطعات در هنگام شروع به کار میشود.
اجتناب از کشیدن بار سنگین به صورت مداوم: کشیدن بار سنگین به مدت طولانی، فشار زیادی به گیربکس وارد میکند.
استفاده صحیح از دندهها: از تعویض دنده به صورت ناگهانی و در سرعتهای بالا خودداری کنید.
بررسی منظم سطح روغن گیربکس: سطح روغن گیربکس را به صورت دورهای بررسی کنید و در صورت نیاز، آن را به حد مناسب برسانید.
استفاده از سیستم خنککننده گیربکس: در صورت امکان، از سیستم خنککننده گیربکس استفاده کنید تا از گرم شدن بیش از حد روغن جلوگیری شود.
مراجعه منظم به تعمیرگاه: برای بررسی و سرویس دورهای گیربکس، به یک تعمیرگاه مجاز مراجعه کنید.
عواملی که باعث کاهش عمر اجزای گیربکس اتوماتیک میشوند
تعویض دنده در هنگام حرکت: این کار باعث ایجاد شوک به گیربکس و آسیب رسیدن به قطعات داخلی آن میشود.
رانندگی در دور موتور بالا به مدت طولانی: کارکرد مداوم در دور موتور بالا، باعث افزایش دمای روغن و سایش قطعات میشود.
کلاج گرفتن در خودروهای اتوماتیک: خودروهای اتوماتیک کلاچ ندارند و گرفتن کلاچ باعث آسیب به گیربکس میشود.
کشیدن بار سنگین به مدت طولانی: این کار فشار زیادی به گیربکس وارد کرده و باعث کاهش عمر آن میشود.
استفاده از روغن نامرغوب: استفاده از روغن نامرغوب، باعث کاهش عملکرد گیربکس و افزایش سایش قطعات میشود.
با رعایت نکات ذکر شده و انجام سرویسهای دورهای، میتوانید از طول عمر و کارایی گیربکس اتوماتیک خود به مدت طولانی لذت ببرید.
